Rize (Antik Yunanca:Ριζαίον (Rizeon), Yunanca:Ριζούντα (Rizunda) Lazca: რიზინი “Rizini”), Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz bölümünde yeralan Rize ilinin merkezi olan bir şehirdir.
Doğuda Çayeli ve Güneysu ile, güneyde İkizdere, batıda Derepazarı ve Kalkandere, kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir. Şehrin nüfusu 2009 yılına göre 96.503’tir. 1927’de 14.000 olan nüfusu 1990’da 52.743’e, 2000’de 78.144’e, 2007’de 94.800’e çıkmıştır.
Eski dönemlerde burada Kulku veya Kulha denilen bir asya topluluğu yaşamaktaydı. Bölgeyi MÖ 765-735 yılları arasında Urartu kralı II. Sardur elegeçirmiştir. MÖ 714’te Kimmerler tarafından fethedilen bölge, MÖ 680 İskitlerin eline geçmiş ve MÖ 626’da Saka Kralı Madovanın öldürülmesiyle Med İmparatorluğuna bağlanmıştır. MÖ 670 yılında Milet sehir devletlerine ve Büyük İskender’in doğu seferi sırasında Kapadokya ve Bitinya ile beraber Pontos eyeletinin bir parçası olmuştur. MS 10’dan MS 395 kadar Roma İmparatorluğunun Bu tarihten sonra Bizans İmparatorluğunun bir parçası olmuştur. Romalı gezgin Arrian burada yaşayan halkı Lazlar olarak tanımlamıştır.
Rize
Malazgirt Savaşından sonra 1080 Posof kusatmasında yenilen Gürcü Krallıgından alınan Rize, Türk Beyliklerini eline geçmiştir. 1098’de yeniden Bizansların elnine geçen şehir Gürcistan üzerinden yoğun kuman iskanına uğramıştır. 1204’te Trabzon Rum İmparatorluğu bağlanmış. 1470’te Fatih Sultan Mehmet tarafından feth edilmiştir[3].
Rize 19. yüzyılın ikinci yarısında Batum’un Ruslar’a bırakılmasının ardından, Trabzon Vilayetine bağlı Lazistan Sancağının merkezi olmuş, Cumhuriyet döneminde il merkezi olmuştur. 1. Dünya Savaşında yaklaşık iki yıl süren Rus işgalinin ardından özellikle çay ekiminin yaygınlaşması ile önemli bir gelişme göstermiştir.
Rize İlinin İlçeleri
Ardeşen
Çamlıhemşin
Çayeli
Derepazarı
Fındıklı
Güneysu
Hemşin
İkizdere
İyidere
Kalkandere
Pazar
