Sauna, ülkemizde Fin Hamamı adı ile de bilinir. Özellikle SPA ve masaj merkezlerinde ve 5 yıldızlı termal otellerde bulunan saunalar, bazı spor tesislerinde de ziyaretçilere sunulan seçeneklerden biridir. Oldukça eski bir tarihi bulunan sauna, sağlık açısından pek çok fayda barındırır. Günümüzde dünyanın birçok yerinde kullanılan saunanın İskandinavya’da geliştiği ve Finlandiya’da bugünkü haline kavuştuğu düşünülmektedir.
Sauna Nedir?
Sauna ne işe yarar sorusuna geçmeden önce, saunanın ne olduğunun doğru bilinmesi gerekir. Yaygın kanının aksine sauna, bir hamam türü değildir.Sauna temizlenmek için değil, rahatlamak ve dinlenmek için kullanılır. Geleneksel saunalar, belirli ahşap türleri kullanılarak hazırlanır ve basamak şeklinde oturma yerleri vardır. Ahşap kullanılmasının amacı, yükselen ısıyla birlikte konfordan ödün verilmemesidir.Sauna sobası, genellikle odanın orta kısmında yer alır ve ana ısı kaynağını oluşturur. Geleneksel saunalarda odun ateşi ile ısıtılan soba, modern saunalarda elektrik ile çalışmaktadır. Üst kısımda yer alan sauna taşları, sobanın sıcaklığı sayesinde ısınır. Geleneksel kullanımda nem oranını arttırmak amacıyla bu taşların üzerine su dökülerek buhar elde edilir.
Özellikle İskandinavya bölgesinde sauna taşlarının üzerine dökülecek olan su, çeşitli aromalar ile karıştırılmaktadır. Çam ağacı esansı, nane ve lavanta gibi aromatik yağlardan birkaç damla eklenen su sauna taşlarına döküldüğünde hoş bir koku da yayar. Aynı zamanda buhar aracılığı ile cilde ulaşır ve emilir.
Sauna Ne İşe Yarar?
Saunanın insan sağlığına birçok faydası bulunuyor. Yüksek ısı sayesinde kasların gevşemesi ve dinlenmesi, spor faaliyetlerinden sonra yoğun şekilde tercih edilmesini sağlıyor.Saunanın sağlığa en önemli faydalarından biri, kan akışını düzenlemesidir. Kuzey ülkelerinde saunada geçirilen süreden hemen sonra soğuk su duşu alınır, ya da oldukça soğuk ve buzlu olan bir su birikintisine girilir. Bu sayede önce hızlandırılan kalp ritmi aniden yavaşlatılarak şok etkisi sağlanır. Yaratılan bu şok etkisi, cildi daha genç tutar ve hücrelerin aktif şekilde çalışmasına yardımcı olur.Modern yaşamın beraberinde getirdiği stresin etkilerinden kurtulmak için de idealdir. Stresin en çok hissedilen etkilerinden bazıları kasların sertleşerek yumru halini alması ve kişinin kendini bitkin hissetmesidir. Kasların gevşemesini sağlayan sauna, sonrasında yapılacak şok duşu ile bu etkileri yenmenize yardımcı olur.
Uyku problemi yaşayan kişilerin akşam saatlerinde sauna kullanması, uykuya daha kolay ve hızlı dalmayı sağlar.Terleme yolu ile vücuttaki toksinlerin atılmasına da yardımcı olan sauna, yağ yakılmasını hızlandırır ve kilo vermeye yardımcı olur. Özellikle grip ve soğuk algınlığı gibi kış hastalıklarında terleme sayesinde iyileşmeyi hızlandırır.Eklem ağrıları için de oldukça faydalıdır. Kasları yumuşatarak gevşetmesi ile kas ve eklem ağrılarını gidermeye yardımcı olur. Kireçlenme ve romatizma gibi sorunların oluşmasını engellediği de bilinmektedir. Günümüzde alternatif tedavi yöntemleri arasında yer alan termal suyun da bu hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir. Termal suyun faydaları içeriğimizden detaylı şekilde inceleyebilirsiniz.Belirli sağlık sorunlarına sahip olan kişilerin sauna kullanmaları tehlikeli olabilir. Kalp ve tansiyon hastalığı olanlar, açık yarası bulunanlar ve alkollü kişilerin sauna kullanmamaları önemlidir.
Sauna Nasıl Kullanılır?
Sauna ne işe yarar sorusunu cevapladığımıza göre doğru sauna kullanımının nasıl olması gerektiğini inceleyebiliriz. Ülkemizdeki kullanımlarda pek çok hata görmek mümkün.Sauna, oldukça sıcak ve nemli bir ortamdır. Bu nedenle saunaya kuru şekilde girmeniz önemlidir. Islak olmanız halinde öncelikle üzerinizdeki su kuruyacak ve sauna içerisinde geçirdiğiniz sürenin büyük kısmı boşa geçecektir.Saunaya girerken üzerinizdeki tüm kıyafetlerden kurtulmanız gerekir. Tamamen çıplak şekilde vücudunuza saracağınız peştamal, sauna için ideal giyimdir. Kıyafetler, ısı ile hassaslaşan cildinizi rahatsız edebilir ve saunadan tam olarak faydalanamamanıza neden olabilir.Sauna kullanımından önce üzerinizdeki tüm aksesuarları çıkarttığınızdan da emin olmalısınız. Yüzük, saat ya da küpe gibi metal yapıdaki aksesuarlar aşırı ısınarak yanıklara sebep olabilir. Plastik materyallerde ise erime ve eğrilme görülebilir.Sauna kullanımında seanslarınızı doğru belirlemeniz de önemlidir. İlk kullanımınızda 5 dakika sauna içerisinde kaldıktan sonra 5 dakika dinlenme arası vermelisiniz. Sonrasında 10 dakika kullanım ve 5 dakika dinlenme gibi kullanım sürenizi arttırabilirsiniz. Sauna içerisinde tek seferde geçirilmesi sağlıklı olan en uzun süre 20 dakikadır.Sauna kullanımından sonra vücudunuza şok etkisi yapabilmek için soğuk duş kullanmanız gerekir. Ancak akşam saatlerinde uygulanacak soğuk duş, uyku düzeninizi bozabilir ve uykusuzluğa neden olabilir.Sauna kullanımı sonrasında cildinizi nemlendirmeniz ve bakım yapmanız da önemlidir. Cildinizin yapısına ve durumuna göre besleyici yağlar ya da krem tercih edebilirsiniz.
1. CİLT SAĞLIĞINA İYİ GELİR
Sıcak su, buhar ve nem, vücuttaki gözenekleri açar ve toksin maddeleri vücuttan atar. Terleme yolu ile yenilenen cilt yapısı, daha parlak, sağlıklı ve canlı görünür. Hücrelerin yenilendiği saunalarda, kan dolaşımı da hızlandığı için cilt sağlığı ve görünümü etkilenir, pürüzsüz ve doğal güzellik ortaya çıkar.
2. UYKUYU DÜZENLER
Özellikle düzenli sauna seanslarında, belirli periyotlarla hem fiziki hem de ruhsal yorgunluk giderilerek vücuda tam rahatlama imkanı tanınmaktadır. Bu sayede kişilerin uyku problemleri belli ölçüde giderilmiş olur. Saunanın sıcaklığı ve nemi, insan bedenini rehavete ve rahatlamaya teşvik ettiğinden, uyku düzeni kolayca sağlanabilmektedir. Daha kaliteli ve kesintisiz bir uyku için sauna ziyaretlerini sık gerçekleştirmek son derece yararlı olacaktır.
3. KALORİ YAKILMASINA YARDIMCI OLUR
Saunaların yüksek ısısı ve nem oranı, vücutta terlemeye yol açar. Aynı şekilde nabzı ve kan basıncını da yükselten yüksek sıcaklık sayesinde kalori yakımı da gerçekleşmektedir. Saunanın en bilindik faydalarından biri olan kalori yakımına yardımcı olması, spor ve diyet ile desteklenerek daha belirgin sonuçları ortaya çıkarabilir. Kadın ve erkeklerde, özellikle belirli kiloların üzerinde olan kişilerde, kalori yakımını hızlandıran sauna banyoları, oldukça tercih edilen yöntemlerden biridir.
4. KALP SAĞLIĞI İÇİN ÖNEMLİDİR
Saunalarda bulunulan sürelerde, nabız yükselir ve kan dolaşımı olduğundan daha hızlı bir şekilde gerçekleşir. Dolaşımın hızla yenilenmesi, kalp sağlığını da olumlu yönde etkileyerek, çeşitli kalp ve damar rahatsızlıklarına karşı bir önlem niteliğindedir. Bir nevi, kalbin egzersiz yaparak düzenlendiği saunalarda, orta yaş üzeri kişiler için belirlenmiş zaman aralığından fazla kalmak doğru değildir.
5. KASLARI GÜÇLENDİRİR
90 dereceye varabilen sıcaklığı sayesinde saunalar, kas yoğunluğunu etkileyerek kasları güçlendirmektedir. Kalori yakımıyla doğrudan ilişkili olan kas yapılarının güçlenmesi, metabolizmanın ve dolaşımın da hızlanmasıyla ortaya çıkan sauna faydalarından bir diğeridir. Özellikle 45 yaş ve üzeri kişilerde, zamanla kas ağrıları, kasılmalar meydana gelmektedir. Sauna banyolarıyla kaslar hem rahatlar hem de daha güçlü bir yapıya bürünür.
6. SAUNANIN SAKİNLEŞTİRİCİ ETKİSİ VARDIR
Saunalarda geçirilen süre boyunca, vücut kendini rahatlatarak, stresten uzak kalır. Ferahlatıcı ve sakinleştirici etkisi bulunan sauna seansları, zihnin de dinlenmesini sağlar. Uzanmak ve oturmak için alanları bulunan sauna odalarının sakinleştirici ambiyansı, kişilerin mental olarak dinlenmesine yardımcı olur.
SAUNANIN RİSKLERİ VAR MIDIR?
Saunanın belirli riskleri bulunmaktadır. Yüksek nemli ortamda düşme ve yaralanma gibi durumlar meydana gelebilmektedir. Bu sebeple saunada vakit geçirirken gerekli önlemler alınmalıdır. Bir diğer risk çeşidi ise bakteri/mikrop kapması sonucu enfeksiyon belirtisidir. Özellikle halka açık tesislerde saunaları birden çok kişinin kullanması ve gerekli hijyen ortamının oluşturulmaması durumunda, saunanın temizliğinden kaynaklı bir risk faktörü oluşmaktadır.
Sauna banyosunun süresi de oldukça önemlidir. Uzun saatler saunada vakit geçirmek kalp ritmini bozabilir, tansiyon düşmesine neden olabilir. Sauna seanslarının, uygun sürelerde gerçekleştirilmesi önerilmektedir.
SAUNA KİMLER İÇİN TEHLİKELİDİR?
Yüksek tansiyon hastaları, kalp ve damar rahatsızlığı bulunanlar, yeni operasyon/ameliyat geçirmiş kişiler, açık/iyileşmemiş yarası bulunanlar ve panik atak rahatsızlığı bulunan kişiler için sauna tehlikeli olabilmektedir. Bahsedilen kişilerin saunayı kullanmaları, ilgili doktorlar tarafından belirlenmelidir. Bunların yanı sıra 13 yaşından küçükler ve 65 yaşından büyükler için sauna odalarında vakit geçirmenin gözetim altında olması veya doktor kontrolüyle olması önerilmektedir.
EV TİPİ SAUNA NASIL YAPILIR?
Ev tipi saunalar genellikle infrared veya elektrik ısıtmalı modellerde tercih edilmektedir. Öncelikle saunanın yapılacağı alan belirlenmeli ve gerekli plan çıkarılmalıdır. Evlerde banyoların bir bölümüne, boş bir odaya veya bodrumlara yaptırılabilen saunalar, alanların genişliğine göre büyütülebilmektedir. Ev tipi saunalarda maliyetlerin düşük tutulması, elektrik tasarrufu sağlanması en önemli amaçlardandır. Eve yaptırılan saunalarda, çoğunlukla tek sıra halindeki oturma/uzanma alanı ve buhardan etkilenmeyen ekipman/eşyalar kullanılmaktadır.
Saunaların hazır satılan ve direkt evdeki bölüme monte edilen modelleri bulunmaktadır. Bunun yanı sıra tüm tesisatı ve döşemeleriyle temelden bir sauna yaptırmak da mümkündür. Saunaların hem gazla hem de elektrikle ısınan türleri bulunmaktadır. Tercihe göre gazla veya elektrikle ısınma, ısıya dayanıklı tahta oturma/uzanma alanları, tesisat ve ışıklandırma, bir sauna yaptırırken temin edilmesi gereken malzemelerdir.
Bir önceki yazımız olan Sauna imalat satışı başlıklı makalemizde Evde Sauna Olur mu, sauna firması ve Sauna Fiyatı hakkında bilgiler verilmektedir.
